Գործնական քերականություն

  1. Այսօր, տանտիրուհի, մորեղբայր բառերով և այս օր(ը), տան տիրուհի, մոր եղբայր բառակապակցություններով կազմի՛ր նախադասություններ:

Օրինակ՝ Հորեղբայրս մեծ ու գեղեցիկ այգի ունի: Հորս ամենամեծ եղբայրն արդեն թոռ ունի:
Այս անգամ իմ ծննդյան օրը նշեցինք ընկերներով: Այսօր  մենք գնացինք ճանփորդության:
Տանտիրուհին մաքրեց ամբողջ տունը: Մեր տան տիրուհինն է մայրս:
Իմ մորեղբայրը ծառայում է բանակում: Մորս փոքրիկ եղբայրը դպրոցական է:

  1. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՜ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ դարավերջ – դարի վերջ,

Աշխատասենյակ – աշխատելու համար նախատեսված սենյակ:

Գառնարած-գառներին արածացնող մարդ, բարեսիրտ-բարի սխրտ ունեցող, չարամիտ-չար միտք ունեցող մարդ, լեռնագագաթ-լեռան գագաթ, արագահոս-արագ հոսող, հարթավայր-հարթ վայր, աստղագիտություն-աստղերի մասին գիտություն, սրտիկ-փոքրիկ քնքուշ սիրտ ունեցող, կեչուտ-կեչիների անտառ:

  1. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ միաեղջյուր – մի եղջյուր ունեցող:

Վիպագիր-վոպ գրող, մեծագլուխ-մեծ գլուխ ունեցող, սրընթաց-արագություն, երկերեսանի-երկու երես ունեցող, զբոսայգի-զբոսնելու այգի, սրամիտ-սուր միտք ունեցող, հեռուստացույց-հեռու ցույց տվող սարք, պահարան-պահելու տեղ, հայաստանցի-հայաստանում ապրող:

  1. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստները բառակապակցություններով արտահայտի՛ր:

Հանքափոր-հանք+ա+փոր, գրագետ-գրի+ա+գետ, պատմագիր-պատմ+ա+գիր, խաղագիրք-խաղ+ա+գիրք, խնդրագիրք-խնդիր+ա+գիրք, խնդրագիր-խնդիր+ա+գիր, մասրուտ-մասուր-ուտ, հեղինակավոր-հեղինակ-ավոր:

Արմատը բաղադրիչների չբաժանվող, բառի հիմնական իմաստն արտահայտող մասն է: Արմատից կամ բառից նոր բառ կազմող մասնիկը ածանց է: Արմատներն իրար կապող ա մասնիկը կոչվում է հոդակապ: Միայն մեկ արմատից կազմված բառերր պազ են: Բաղադրիչներից (արմատ, ածանց) կազմված բառերը բաղադրյալ են:

Ուղղագրություն և ուղղախոսություն

  1. Կարդա´ տրված բառերը և պարզի´ր, թե ինչպե՞ս է կարդացվում ընդգծված սկզբնատառ ե-ն:

Երևան, երազ, եկեղեցի, ելակ, երգ, երկինք, երդում, եզակի, երակ:
Կարդացվում է յե գրվում է ե:

  1. Տրված նախադասություններում գտի´ր այն բառերը, որոնց սկզբնատառ ե-ն կարդացվում է է:

Ձեր հարևանի որդին եմ: Այդ թիմի մարզիկների՞ց ես: Մենք լավ ընկերներ ենք: Արդեն մեծ տղաներ եք: Իմ բարեկամներն են:
ձեր է կարդացվում է ե գրվում է
եմ է կարդացվում է ե գրվում է
ես է կարդացվում է ե գրվում է
եք է կարդացվում է ե գրվում է
ենք է կարդացվում է ե գրվում է
են է կարդացվում է ե գրվում է

  1. Կարդա´ տրված բառերը և պարզի´ր, թե ինչպե՞ս են կարդացվում ընդգծված ե տառերը:

Լեռնային, գերազանց, դերասան, բերանբաց, մեղավոր, տարեկան, ջրաներկ, Նարե, ծովեզր, տասներեք, քառասուներկու, մեներգ, համերգ, ապերջանիկ, աներևակայելի, աներևույթ:
Կարդացվում է է գրվում է ե:

  1. Կարդա´ տրված բառերը և պարզի´ր, թե ի՞նչ տառով է արտահայտվում բառասկզբի օ հնչյունը:

Օգտակար, օթյակ, օթևան, օրական, օղակաձև, օտար, օրենք, օրինակ, ով, ովքեր:
Գրվում է օ կարդացվում է օ:

  1. Կարդա´բառերը և պարզի´ր, թե ո՞ր դեպքում ինչպե՞ս է կարդացվում ընդգծված ո տառը:

Ա. Ոտք-կարդացվում է վո գրվում է ո, որոշում-վո-ո, որկրամոլ-վո-ո, որոտալ-վո-ո, որակ-վո-ո, ոգևորել-վո-ո, ոգևորություն-վո-ո:
Բ. Կարոտ-կարդացվում է օ գրվում է ո, հեռավոր-օ-ո, բաճկոն-օ-ո, արոտ-օ-ո, հորդ-օ-ո, հովազ-օ-ո, ուղևոր-օ-ո, բարձրորակ-օ-ո, արագոտն-օ-ո, հայորդի-օ-ո, պարզորոշ-օ-ո, բազմոտանի-օ-ո, առողջ-օ-ո:

  1. Կարդա´տրված բառերը և պարզի´ր, թե ինչո՞վ է տարբերվում ընդգծված ե տառի արտասանությունը Ա ե Բ խմբի բառերում:

Ա.Ամենաերևելի, ամենաերգեցիկ, ամենաերջանիկ, ինքնաեռ, ամենաերկար:
Բ. Հորեղբայր, աներես, անեփ, խուռներամ,ապերախտ, անեղծ, շքերթ:
Ա խմբում կարդացվում է ե գրվում է ե Բ խմբում կարդացվում է է գրվում է ե:

  1. Կարդա´ տրված բառերը և պարզի՛ր, թե ինչո՞վ է տարբերվում ընդգծված ո տառի արտասանությունը Ա և Բ խմբի բառերում:

Ա. Ամենաորոշակի, ամենաորակյալ, արջաորս. նրբաոճ,եռաոստ:

Բ.Անողնաշար, քեռորդի, Արագածոտն, փղոսկր, անորոշ, երկոտանի, չորքոտանի
Ա խմբում կարդացվում է վո գրվում է ո Բ խմբում կարդացվում ՝ օ գրվում է ո:

 

Մաթեմատիկա

  1. Բասկետբոլիստի 50 նետումներից 22‐ը չեն հասել նպատակին։ Դիպուկ նետումներից 9‐ը նա արել է՝ գտնվելով տուգանային հրապարակի սահ­ մաններից դուրս։ Տուգանային հրապարակի նեորսից արված հաջող նետումից թիմը ստանում է 2 միավոր, իսկ դրսից արվածից՝ 3 միավոր։ Իր թիմի համար քանի՞ միավոր է վաստակել բասկետբոլիստը։
    Լուծում
    1. 50-22=28
    2. 28-9=19
    3. 19×2=38
    4. 9×3=27
    5. 38+27=65 Պատ.՝ 65 միավոր
    513. Երեք զամբյուղներում հավասար քանակներով նուռ կար։ Երբ յուրաքան­ չյուր զամբյուղից վերցրին 3 նուռ, բոլոր զամբյուղներում միասին այնքան նուռ մնաց, որքան մինչ այդ կար երկու զամբյուղում։ Քանի՞ նուռ կար յուրաքանչյուր զամբյուղում։
    Պատ.՝9 նուռ
    515. Երեք առևտրականներ միասին վաստակել են 80000 դրամ։ Առաջին և երկրորդ առևտրականները միասին վաստակել են 48000 դրամ, իսկ երկրորդն ու երրորդը միասին՝ 78000 դրամ։ Որքա՞ն է վաստակել յուրա­ քանչյուրը։
    Լուծում
    1. 80000-48000=32000
    2. 80000-78000=2000
    3. 32000+2000=34000
    4. 80000-34000=46000
    Պատ.՝ 46.000, 34.000, 2000.